سنڌ ۾ منشيات ۽ سماجي برايون: نوجوان نسل جي تباهي جو داستان!

عبدالغفور سروهي

سنڌ ۾ منشيات ۽ سماجي برايون: نوجوان نسل جي تباهي جو داستان!

سنڌ ۾ منشيات ۽ سماجي براين جي وڌندڙ صورتحال هڪ سنگين الميو بڻجي چڪي آهي. اهو مسئلو رڳو انفرادي سطح تائين محدود ناهي پر پوري سماج جي بنيادن کي ڪمزور ڪري رهيو آهي. منشيات جو وڪرو، خاص طور تي آئس جهڙو خطرناڪ نشو، هاڻي گلي محلن کان تعليمي ادارن تائين پهچي ويو آهي. ان سان گڏوگڏ، پراون ٻچن کي تباهه ڪرڻ ۽ ان مان فائدو وٺي پنهنجن ٻچن جي مستقبل کي محفوظ ڪرڻ وارو عمل سماجي ۽ اخلاقي زوال جو عڪس آهي.

آئس، جيڪو دنيا جي خطرناڪ ترين نشن مان هڪ آهي، هاڻي سنڌ جي تعليمي ادارن، گلي محلن ۽ عام معاشري ۾ آساني سان دستياب آهي. اهو نشو نه صرف استعمال ڪندڙ کي جسماني ۽ ذهني تباهي طرف ڌڪي ٿو پر سماجي براين، جهڙوڪ جرم، بدامني، ۽ اخلاقي زوال ۾ پڻ وڏو ڪردار ادا ڪري ٿو.

حيدرآباد جي صورتحال:

منشيات جا اڏا حيدرآباد شهر جي هر هر گلي ۽ پاڙي ۾ عام ٿي چڪا آهن. ڪيترائي نوجوان، خاص ڪري اهي جيڪي اسڪولن ۽ ڪاليجن ۾ تعليم پرائي رهيا آهن، هن خطرناڪ نشي ۾ مبتلا ٿي رهيا آهن.

سماجي اثر:

1. تعليم تي وار :

شاگرد پنهنجي پئسن کي تعليم تي خرچ ڪرڻ بدران، منشيات تي لڳائي رهيا آهن، جنهن سان سندن تعليمي ڪارڪردگي متاثر ٿي رهي آهي.

2. جرم ۽ تشدد ۾ واڌ:

منشيات جي لت نوجوانن کي جرائم ڏانهن ڌڪي رهي آهي. اهي چوري، ڦرلٽ، ۽ ٻين غيرقانوني ڪمن ۾ ملوث ٿي رهيا آهن.

3. اخلاقي زوال:

سماج ۾ اخلاقي قدرن جي کوٽ نظر اچي رهي آهي، جتي ماڻهو پنهنجي فائدي لاءِ ٻين جي ٻچن کي تباهه ڪرڻ ۾ ڪا به هٻڪ محسوس نٿا ڪن.

--- پراوا ٻچا: هڪ الميو ۽ انتباہ

عنوان جو مطلب:

“پراوا ٻچا نشي ۾ تباھ ڪري، منٿلي جي پئسن مان پنھنجي ٻچن جو مستقبل سيٽ ڪرڻ وارئو ياد رکجو الله جي پڪڙ ڏاڍي مضبوط اٿو.”

هي جملو انهن ماڻهن لاءِ خبردار ڪندڙ پيغام آهي، جيڪي منشيات جي وڪري يا ٻين سماجي براين ذريعي پراوا ٻچن کي تباهه ڪن ٿا ۽ حاصل ٿيندڙ ناجائز پئسن مان پنهنجن ٻچن کي محفوظ مستقبل فراهم ڪرڻ جي ڪوشش ڪن ٿا.

الله جي پڪڙ ۽ انصاف:

اسلامي تعليمات ۽ اخلاقي اصولن ۾ ٻارن جو تحفظ ۽ انهن جي ڀلائي بنيادي حيثيت رکن ٿا. الله جي پڪڙ کان بچڻ ممڪن ناهي، ۽ جيڪو شخص ٻين جي ٻچن سان ظلم ڪندو، اهو دنيا ۽ آخرت ۾ ان جو جواب ڏيندو.

سنڌ ۾ موجوده صورتحال لاءِ تجويزون

حڪومتي ۽ سماجي ڪردار:

1. قانون تي عملدرآمد:

منشيات جي واپار ۽ وڪري خلاف سخت قانون ٺاهڻ ۽ انهن تي عملدرآمد يقيني بڻائڻ ضروري آهي.

2. تعليمي ادارن ۾ نگراني:

اسڪولن ۽ ڪاليجن ۾ شاگردن تي خاص نظر رکڻ ۽ منشيات جي روڪٿام لاءِ ڪوششون ڪرڻ گهرجن.

3. نشا ڇڏائڻ جا مرڪز:

منشيات جي عادي ماڻهن لاءِ وڌيڪ بحالي مرڪز کولڻ گهرجن، جتي انهن کي نفسياتي ۽ طبي مدد فراهم ڪئي وڃي.

4. آگاهي مهم:

سماج ۾ منشيات جي نقصانن بابت عوام کي آگاهي ڏيڻ لاءِ مهم هلائڻ ضروري آهي.

والدين جو ڪردار:

والدين کي گهرجي ته اهي پنهنجن ٻچن جي سرگرمين تي نظر رکن ۽ انهن سان وقت گذارين.

سنڌ ۾ منشيات ۽ سماجي براين جو مسئلو هڪ وڏو چئلينج بڻجي ويو آهي، جيڪو اسان جي ايندڙ نسلن کي تباهه ڪري سگهي ٿو. پراون ٻچن کي تباهه ڪرڻ ۽ ان مان فائدو وٺي پنهنجن ٻچن جي مستقبل کي محفوظ ڪرڻ جو عمل اخلاقي ۽ مذهبي طور تي مذمت لائق آهي. وقت اچي ويو آهي ته سماجي سطح تي پنهنجو ڪردار ادا ڪيو وڃي ۽ ان ناسور کي ختم ڪرڻ لاءِ گڏجي جدوجهد ڪئي وڃي. الله جي پڪڙ کان بچڻ ۽ هڪ بهتر سماج ٺاهڻ لاءِ اسان سڀني کي ذميواري کڻڻ گهرجي.