بدامني، مهانگائي ۽ بيروزگاري عوام لاءِ روز نئون امتحان

عبدالغفور سروهي

سنڌ ۾ وڌندڙ بدامني، مهانگائي، ۽ بيروزگاري عوام لاءِ مسلسل پريشانين جو سبب بڻجي وئي آهي، جن سان هر گذرندڙ ڏينهن جي زندگي مشڪل بڻجي رهي آهي. هي تين مسئلا سنڌ جي عوام کي پنهنجي بنيادي حقن ۽ خوشحالي کان دور ڪري رهيا آهن، جنهن ڪري روزاني زندگي جا اهم پهلو عوام جي پهچ کان ٻاهر ٿي رهيا آهن.

بدامني - عوام جي جان ۽ مال جو تحفظ خطري ۾:

سنڌ جي مختلف ضلعن ۾ بدامني هڪ وڏو مسئلو بڻجي چڪو آهي. رياستي ادارن جي ڪوششن باوجود، ڏوهاري سرگرميون وڌنديون پيون وڃن، جن ۾ چوري، ڦر ۽ ڌاڙا روزمره جو معمول بڻجي ويا آهن. سنڌ جي عوام جي حفاظت هڪ وڏو چئلينج آهي، ڇاڪاڻ ته عام ماڻهو پاڻ کي غير محفوظ محسوس ڪري رهيا آهن. هي بدامني جو ماحول عام زندگيءَ تي به ناڪاري اثر وجهي ٿو، جنهن سان ماڻهن جي سماجي ۽ اقتصادي سرگرميون متاثر ٿي رهيون آهن.

مهانگائي - روزاني ضرورتون عوام جي پهچ کان ٻاهر:

مهانگائي جو جن سنڌ جي عوام لاءِ هڪ نئون آزمائش بڻيل آهي، جيئن ضروري کاڌي پيتي جي شين کان وٺي ٻيون ضرورتون ماڻهن جي پهچ کان ٻاهر ٿي رهيون آهن. خاص ڪري کاڌي پيتي جي شين، اٽو، کنڊ، ۽ تيل جي قيمتن ۾ روز بروز اضافو ٿي رهيو آهي. هيءَ صورتحال خاص طور تي غريب ۽ وچولي طبقي لاءِ وڌيڪ ڏکيو بڻجي وئي آهي، ڇو ته سندن آمدني ۽ خرچن ۾ تمام وڏو فرق اچي ويو آهي. روزاني جي بنيادي ضرورتن لاءِ عوام کي جدوجهد ڪرڻي پئي رهي آهي، جيڪا سندن زندگيءَ ۾ هڪ اضافي وزن بڻجي وئي آهي.

بيروزگاري - نوجوان نسل جي مستقبل جي بنياد ۾ رڪاوٽ:

سنڌ ۾ بيروزگاري جو مسئلو پڻ انتهائي سنگين آهي. هزارين نوجوان روزگار جي ڳولا ۾ دربدر آهن پر کين مناسب روزگار جا موقعا فراهم نٿا ڪيا وڃن. سنڌ جي معيشت ۾ جوڙيل موقعن جي اڻهوند ۽ مناسب تربيت جي کوٽ نوجوان نسل جي مستقبل کي اونداهو ڪري ڇڏيو آهي. بيروزگاري جي وڌندڙ شرح نه صرف فردي سطح تي پر قومي سطح تي پڻ نقصانڪار آهي، ڇو ته اهو صورتحال سماجي برائين کي پڻ جنم ڏئي ٿو.

بنيادي حقن کان محروم زندگي:

سنڌ جي عوام لاءِ بدامني، مهانگائي، ۽ بيروزگاري اهي مسئلا بڻجي ويا آهن، جن جي ڪري زندگي جي بنيادي حقن تائين رسائي مشڪل بڻجي وئي آهي. تعليم، صحت، ۽ صاف پاڻي جهڙيون بنيادي سهولتون به عوام جي پهچ کان دور ٿي رهيون آهن. ماڻهن کي پنهنجي روزمره جي ضرورتن جي پوري ڪرڻ لاءِ تڪليفون ۽ قربانيون ڏيڻي پئجي رهيون آهن، جيڪي انهن جي زندگين تي وڏو بار بڻجي رهيون آهن.

حل ۽ تجويزون:

سنڌ ۾ موجوده حالتن کي بهتر بڻائڻ لاءِ ضروري آهي ته رياستي ادارا مضبوط قدم کڻن. قانون نافذ ڪرڻ وارن ادارن کي بدامني کي روڪڻ لاءِ موثر حڪمت عمليون اختيار ڪرڻ گهرجن. ان سان گڏوگڏ، مهانگائي تي قابو پائڻ لاءِ پڻ معاشي پاليسيون ترتيب ڏيڻ گهرجن، جن سان عام ماڻهوءَ جي زندگيءَ ۾ آساني آڻي سگهجي. بيروزگاري جي خاتمي لاءِ تربيت جي پروگرامز، نيون نوڪريون ۽ روزگار جا موقعا پيدا ڪرڻ لاءِ حڪومتي سطح تي قدم کڻڻ گهرجن.

حاصل مقصد:

بدامني، مهانگائي، ۽ بيروزگاري سنڌ جي عوام لاءِ هڪ نئون امتحان بڻجي ويا آهن، جيڪي هر ڏينهن سندن زندگي کي آزمائش ۾ وجهي رهيا آهن. هيءَ صورتحال عوام جي بنيادي حقن تي اثرانداز ٿي رهي آهي، جنهن ڪري سنڌ جي عوام لاءِ بهترين زندگيءَ جي اميد ڌنڌلي ٿي رهي آهي. ضرورت ان ڳالهه جي آهي ته سنڌ حڪومت ۽ لاڳاپيل ادارا پنهنجي ذميواري کي نڀائين ۽ عوام جي بنيادي حقن تائين رسائي کي يقيني بڻائن.