سنڌ پيپلز هائوسنگ فار فلڊ ايفيڪٽيز: تباهيءَ کان بحالي تائين دعوائن جو سفر!

عبدالغفور سروهي

پراجيڪٽ جو تعارف ۽ پسمنظر سنڌ پيپلز هائوسنگ فار فلڊ ايفيڪٽيز (SPHF) منصوبو سنڌ حڪومت طرفان 2022 ۾ سنڌ جي ٻوڏ ۽ برسات متاثر علائقن ۾ بحاليءَ لاءِ شروع ڪيو ويو. ٻوڏ ۽ مسلسل برساتن سنڌ جي ڪيترن ئي ضلعن ۾ شديد تباهي آندي، جنهن ۾ هزارين خاندان بي گهر ٿيا. سنڌ حڪومت ان وقت SPHF منصوبو جو اعلان ڪيو، جنهن جو بنيادي مقصد ٻوڏ متاثرن کي محفوظ ۽ مستقل گهر فراهم ڪرڻ هو. سرڪاري دعوائن موجب، هي منصوبو سنڌ جي تاريخ ۾ هڪ انوکو ۽ جامع منصوبو هجڻ گهرجي ها، جيڪو بي گهر ٿيل ماڻهن کي محفوظ رهائش فراهم ڪرڻ لاءِ وقف ڪيو ويو.

ٻوڏ ۽ برسات: 2022 جي تباهيءَ جو هڪ منظر: ٻوڏ ۽ برسات سنڌ جي ڪيترن ئي علائقن ۾ جاني ۽ مالي نقصان آندو. هزارين ماڻهو پنهنجن گهرن کان محروم ٿيا، زراعت ۽ فصلن کي نقصان پهتو، ۽ بنيادي انفراسٽرڪچر تباهه ٿي ويو. اهڙي سنگين صورتحال ۾ سنڌ حڪومت SPHF جي نالي سان هڪ اهڙو منصوبو جوڙڻ جو اعلان ڪيو، جنهن ۾ متاثر خاندانن کي نوان گهر، بنيادي سهولتون ۽ زندگيءَ جو هڪ نئون آغاز فراهم ڪرڻ جا وعدا ڪيا ويا.

پراجيڪٽ جو مقصد ۽ اهميت SPHF منصوبو جو بنيادي مقصد ٻوڏ کان متاثر ٿيل ماڻهن کي محفوظ، پائيدار ۽ آرامده رهائش فراهم ڪرڻ آهي. سرڪاري انگ اکرن مطابق، ان منصوبي تحت هڪ لک کان وڌيڪ گهر تعمير ڪري متاثر خاندانن کي آباد ڪرڻ جو اعلان ڪيو ويو. ان سان گڏ، زندگيءَ جون بنيادي سهولتون جيئن ته پاني، بجلي، ۽ سينيٽري جو نظام پڻ فراهم ڪرڻ جا واعدا ڪيا ويا. ان منصوبي جو مقصد سنڌ جي عوام کي اعتماد ڏيارڻ ۽ انهن جي زندگيءَ کي ٻيهر نارمل سطح تي آڻڻ هو.

عمل جي حقيقت ۽ دعوائن ۾ تضاد جيتوڻيڪ SPHF جي اعلانن کي گهڻو عرصو گذري ويو آهي، پر زميني حقيقت سرڪاري دعوائن جي برعڪس نظر اچي ٿي. سرڪاري رپورٽن ۾ چيو ويو آهي ته 90 سيڪڙو کان وڌيڪ متاثرن کي گهر فراهم ڪيا ويا آهن، پر عملي طور تي سنڌ جي ڪيترن ئي علائقن ۾ ٻوڏ متاثر اڃا تائين بي گهر ۽ بي يارو مددگار آهن. ڪيترائي ماڻهن کي اڃا تائين محفوظ رهائش، پڪو گهر ۽ زندگيءَ جون بنيادي سهولتون مهيا نه ٿي سگهيون آهن. ماڻهن جي زندگيءَ ۾ بهتري آڻڻ جو دعويٰ هڪ وڏي گمراهه ڪرڻ واري حقيقت ثابت ٿي رهيو آهي.

ٻوڏ متاثرن جا ڏکيا ڏينهن ۽ سرڪاري غفلت ٻوڏ متاثر علائقن ۾ ماڻهن کي اڄ به کاڌ خوراڪ، پاڻي، بجلي، ۽ صحت جون سهولتون نه ملڻ ڪري شديد مشڪلاتن کي منهن ڏيڻو پوي ٿو. سرڪاري رپورٽن ۾ ڏيکاريل ڪاميابي جا انگ اکر ۽ زميني حقيقت هڪ ٻئي جي ابتڙ آهن. هي دعوائون صرف ڪاغذي ڪارروائي ۽ بيان بازي تائين محدود ٿي ويون آهن، جڏهن ته ٻوڏ متاثرن جي حقيقي صورتحال انتهائي ڏکوئيندڙ آهي. متاثر علائقن ۾ سرڪاري امداد ۽ وسيلن جي کوٽ، انتظامي غفلت ۽ عدم دلچسپي پڻ هن ناڪاميءَ ۾ اهم سبب بڻيل آهي.

وڏي دعويٰ_ننڍو عمل:

SPHF منصوبي تحت ڏنل دعوائن مطابق، ماڻهن جي زندگين کي بهتر بنائڻ لاءِ وڏا قدم کڻڻ جا واعدا ڪيا ويا. پر جڏهن ڪارڪردگي رپورٽن ۽ زميني حقيقتن تي نظر وجهون ٿا، ته سرڪاري دعوائون محض نعري بازي ثابت ٿين ٿيون. اگر سرڪار واقعي متاثرن جي خدمت ۽ انهن جي زندگيءَ کي بهتر بڻائڻ لاءِ سنجيده آهي، ته کيس هن منصوبي ۾ شفافيت ۽ جوابداريءَ کي يقيني بڻائڻو پوندو.

هن آرٽيڪل جو مقصد: سرڪاري دعوائن ۽ زميني حقيقتن جي وچ ۾ فرق کي سامهون آڻڻ آهي. عوام کي به پنهنجي حقن لاءِ آواز اٿارڻ گهرجي ۽ سرڪار کي پڻ پنهنجي ذميدارين جو احساس ڏيکارڻ گهرجي ته جيئن ٻوڏ متاثر سنڌ واسين کي صحيح معنيٰ ۾ انصاف ملي سگهي. SPHF جهڙا منصوبا تبديليءَ جو امڪان رکندا آهن، پر ان لاءِ حڪومتي عملدرآمد ۽ اثرائتي پاليسي لازمي آهي. سنڌ حڪومت کي گهرجي ته هُو عوامي وسيلن جو صحيح استعمال ڪندي SPHF جهڙن منصوبن کي ڪاميابيءَ سان مڪمل ڪري ۽ عوام کي بهتر زندگي فراهم ڪري.