ايـوانِ صـدر ۾ ٻه نه، هڪ پاڪستان ويٺو ھو

راجا غلام رسول اوڍو

اسلام آباد جي ايـوانِ صدر جي هوائن ۾ اُن صبح هڪ اڻڄاتل سڪون پکڙيل هو۔ هوا ۾ سنجيدگي به هئي ۽ عزم جي هڪ نرم، پر گہري خوشبو به۔ دروازا کليا، ۽ اندر داخل ٿيا — صدرِ مملڪت آصف علي زرداري ۽ فِيلڊ مارشل سيد عاصم منير۔ هي رڳو ملاقات نه هئي؛ هي رياستِ پاڪستان جي ٻن ٿنڀن جو هڪ ئي ارادي تي گڏ ٿيڻ هو۔ بلوچستان جي سنگلاخ جبلن تي، اسپن بولدڪ جي سرحدي ڌوڙ اڃا ويٺي به نه هئي۔ 15 آڪٽوبر جي سَج اُٿڻ کان اڳ افغان طالبان پاڪستاني چوڪين تي حملو ڪيو — اُهي ئي ماڻهو، جيڪي امن جون ڳالهيون ڪندا هئا، پر ڳالهه گوليون ٻولي ڪري ڪئي۔ پر پاڪستان به اهوئي ڪيو، جيڪو هڪ خوددار قوم ڪندي آهي — پختو، صاف ۽ فيصلائتو جواب ڏنو۔ پاڪ فوج دشمن جا حمله ناڪام ڪيا، سندين چوڪين کي نقصان پهچايو، ۽ اهو اعلان ڪري ڇڏيو ته “هي وطن اسان جو آهي، ۽ اسان ئي ان جا محافظ آهيون۔” هي اهو پسمنظر هو، جنهن ۾ ايـوانِ صدر جي اها ملاقات وجود ۾ آئي — جتي خاموشيءَ ۾ فيصلا ٿين ٿا، ۽ لفظن کان وڌيڪ نظر جو اعتماد ڳالهائيندو آهي۔ ملاقات ۾ فِيلڊ مارشل سيد عاصم منير صدرِ مملڪت کي ملڪ جي مجموعي داخلي ۽ خارجي سيڪيورٽي صورتحال بابت تفصيلي بريفنگ ڏني۔ افغان طالبان جي اُڪساڻ واري ڪاررواين، دهشتگرد ٽولن جي تحريڪن ۽ پاڪ فوج جي مؤثر ردعمل تي ڳالهايو ويو۔ صدر زرداري سڀ ٻڌڻ کان پوءِ اهو جملا چيو، جيڪو ايندڙ نسلن لاءِ حوالو بڻجي ويندو: “پاڪستان پنهنجي قومي خودمختياري ۽ علائقائي سالمیت جي دفاع لاءِ هر قيمت ادا ڪندو۔” هي جملا ڪو سياسي بيان نه هو — هي هڪ عهد هو، جيڪو قوم جي دل مان نڪتو ۽ رياست جي مستقبل ۾ گونجي اُٿيو۔ هن ملاقات جو سڀ کان اهم پهلو اهو هو ته سياست ۽ فوج هڪ ئي مؤقف تي گڏ نظر آيا نه ڪو تذبذب، نه ڪو فاصلو — صرف پاڪستان جو مفاد۔ هي لمحو اهو ثبوت هو ته جڏهن وطن تي وقت ايندو آهي، ته اختلافون مِٽي ويندا آهن ۽ رياست جا ٿنڀ هڪ ارادو، هڪ دل، ۽ هڪ سمت بڻجي بيهندا آهن۔ صدر زرداري پاڪ فوج جي بهادري، چَوڪَسي ۽ پيشه ورانه صلاحيت تي مڪمل اعتماد جو اظهار ڪيو۔ هي اعتماد اوچتو پيدا نه ٿيو هو — هي ڀُٽو کان اڄ تائين جي ان روايت جو تسلسل آهي، جتي شهادتون، وفاداريون ۽ قربانيون پاڪستان جي بنيادن کي مضبوط ڪندي رهيون آهن۔ هر سپاهي، جيڪو سرد راتن ۾ چوڪيءَ تي پهرو ڏيندو آهي، هر آفيسر، جيڪو دشمن آڏو ڊٽيل بيهندو آهي — اهي سڀ ان واعدي جا محافظ آهن، جيڪو رياست پنهنجي ماڻهن سان ڪيو هو: ته نه ڪا سرحد، نه ڪا قوم، نه ڪو غير — اسان کي جهڪائي سگهي ٿو۔ ايـوانِ صدر مان جاري ٿيل اعلاميو صاف ۽ بي لچڪ هو۔ هي ڪو سفارتي جملو نه هو، پر رياست جو اعلانِ ارادو هو۔ ڪابل کي سمجهڻ گهرجي ته پاڪستان جو صبر ان جي ڪمزوري نه آهي ۽ جيڪڏهن ڪنهن اسان جي خودمختياري کي للڪاريو، ته جواب اهوئي هوندو، جيڪو اسپن بولدڪ ۽ ڪرم جي ميدانن ڏٺو — ڀرپور، مؤثر، ۽ فيصلائتو۔ ملاقات ختم ٿي۔ ايـوانِ صدر جي راهداريءَ ۾ سنجيدگي اڃا باقي هئي، پر فضا ۾ هڪ نئون اعتماد ملي چڪو هو۔ هي رڳو ملاقات نه هئي — هي رياستِ پاڪستان جي اجتماعي غيرت جو اعلان هو۔ ۽ شايد جڏهن تاريخ لکبي، ته مورخ لکندي:“اُس ڏينهن ايـوانِ صدر ۾ ٻه شخص نه ويٺا هئا، پر هڪ قوم ويٺي هئي — متحد، باشعور ۽ تيار۔” هي اهو لمحون هو، جڏهن رياست پاڻ سان وفاداريءَ جو عهد ٻيهر دهرائي ڇڏيو۔ هڪ پاسي فوج جو حوصلا، ٻي پاسي قيادت جو يقين ۽ وچ ۾ اهو وطن، جيڪو هر آزمائش ۾ سرخرو ٿيڻ جو هنر ڄاڻي ٿو۔ هي آهي پاڪستان — جيڪو جيئندو به پنهنجي لاءِ نه، پر پنهنجي مٽي لاءِ آهي۔