ماحولياتي ماھرن ۽ ماھيگيرن سنڌو درياءَ تي ڊيم اڏي پاڻي روڪڻ کي رد ڪري ڇڏيو

ماحولياتي ماھرن ۽ ماھيگيرن سنڌو درياءَ تي ڊيم اڏي پاڻي روڪڻ کي رد ڪري ڇڏيو

ڪراچي(رپورٽ:نور محمد ڪلھوڙو)ماحولياتي ماھرن ۽ ماھيگيرن سمنڊ ۾ مٺي پاڻي جي ڇوڙ کي اڻٽر قرار ڏيندي سنڌو درياءَ تي ڊيم اڏي پاڻي روڪڻ کي رد ڪري ڇڏيو، اڱاري ڏينھن تي تمر جي ٻيلن جي واڍي ۽ سمنڊ ۾ مٺي پاڻي جي ڇوڙ نھ ٿيڻ جي حوالي سان ڪلائيميٽ ايڪشن سينٽر ڪراچي ۾ ماھرن جو مباحثو ڪوٺايو ويو، ان موقعي تي تمر جي ٻيلن جي بچاءَ جي حوالي سان ڪوٺايل مباحثي کي خطاب ڪندي سمنڊ ۽ تمر جي ٻيلن تي ڪم ڪندڙ ماحولياتي ماھر جميل ڪاظمي چيو تھ تمر جي وڻن جي واڍي ٿيڻ جي ڪري تيزي سان گھٽجي رھيا آھن، تمر پاڻي ۾ پيدا ٿيندڙ آھي، حڪمرانن تي تنقيد ڪندي ھن وڌيڪ چيو تھ توھان چئو ٿا تھ ڊيم نھ ٺاھينداسين تھ پاڻي ضايع ٿي ويندو اھڙي طرح سمنڊ کي بھ تازو ۽ مٺو پاڻي گھرجي ٿو، ڇاڪاڻ تھ ان ۾ بھ بھ آبي جيوت رھن ٿا ۽ تمر جا ٻيلا بھ آھن جن لاءِ مٺو ۽ تازو پاڻي ضروري آھي. ھن چيو تھ پر ھاڻي وري تمر جي وڻن جي واڍي تيزيءَ سان ٿي رھي آھي، ھن ٻڌايو تھ ڪي پي ٽي وارن پنھنجي رھائشي ڪالوني تمر جي ٻيلن واري علائقي ۾ ٺاھي آھي، جيڪا تمر جي واڌ ويجھھ لاءِ نقصانڪار آھي، ھن ٻڌايو تھ ھنن ويجھڙ وقت جي سامونڊي طوفانن، سونامين ۾ پاڻي ڊفينس تائين اچي پھتو ھو، ان جو سبب تمر جي وڻن جي واڍي آھي، ڪراچي تيزي سان وڌي ۽ پکڙجي رھيو آھي، ھن چيو تھ ڪراچي ۾ مڇي تھ جھجھي تعداد ۾ آھي، پر ھتي ڪو فش فوڊ جو انتظام نھ آھي، جيڪو مشھور ھجي، تمر جي وڻن کي ختم ڪرڻ سان گڏ ڪمين جي واڌ ويجھھ ۾ گھٽجي رھي آھي، ڇاڪاڻ تھ ڪميون بھ انھي تمر جي آس پاس ۾ رھنديون آھن ۽ انھن ئي علائقن ۾ ڪمين جي نسلي واڌ ويجھھ ٿيندي آھي. جميل ڪاظمي وڌيڪ چيو تھ پاليسي ٺاھيندڙن تمر جي پروٽيڪٽ ايرياز کي شامل نھ ڪيو ويو، ان جي لاءِ مقامي ماڻھن کي پاليسي ٺاھڻ ۾ شامل ڪرڻ گھرجي. فشر فوڪ فورم جي فاطمھ مجيد چيو تھ ڪراچي ۾ اسان کي ساھھ کڻڻ جي لاءِ تمر جو وڻ تمام ضروري آھي، جيڪو سمنڊ جي ڪٽائي ۽ اڳتي وڌڻ کان روڪي ٿو، نھ صرف سمنڊ کي اڳتي وڌڻ کان روڪي ٿو پر تمر جي وڻ جي پاڙن ۾ 50 قسم کان وڌيڪ جون مڇيون پڻ ٿينديون آھن، تمر جو وڻ سامونڊي طوفانن کي روڪيندو آھي، آڪيسيجن فراھم ڪندو آھي، سمنڊ ۾ تيز ھوائن کان بچڻ لاءِ ماھيگير تمر جي وڻن جي آڙ وٺندا آھن، ھن چيو تھ تمر جي واڍي ۾ مافيا ملوث آھي جيڪا ٻارڻ توڙي فرنيچر ٺاھڻ جي لاءِ استعمال ڪندي اھي، فاريسٽ کاتو بلڪل بھ غير فعال آھي. ھن ٻڌايو تھ تمر جي وڻ کي وڏو ٿيڻ جي لاءِ 4 کان 5 سال لڳي ويندا آھن، تمر جا جھنگ ٻاھران گھاٽا نظر اچن ٿا پر حقيقت ۾ اندران وڍجي چڪا آھن، ھن چيو تھ سمنڊ ۾ بنا ٽريٽ جي شھر جو ۽ ڪارخانن جي گدلاڻي اڇلائي ۽ ڇوڙ ڪئي وڃي ٿي، سمنڊ اسان جي روزي آھي، فيڪٽرين جو فضلو ٽريٽ ڪرڻ بنا ڇوڙ ڪيو وڃي ٿو يا شھر جو انھيءَ سان آبي جيوت ۽ تمر کي وڏو نقصان ٿئي ٿو، ھن چيو تھ سنڌو درياءَ ھن خطي کي آباد ڪيو، درياءَ جو مٺو پاڻي سمنڊ لاءِ ضروري آھي، جيڪو کاري پاڻي کي روڪي ٿو، ھن چيو تھ مٺي پاڻي سان تمر جي واڌ ويجھھ ۾ فرق پوي ٿو، ھن اھو بھ ٻڌايو تھ تمر جو وڻ سم ۽ ڪلر واري زمين تي ناھي ٿيندو، ھن چيو تھ درياءَ جو پاڻي نھ اچڻ ڪري مڇي جي واڌ ويجھھ بھ ناھي ٿيندي، جنھن سان ماھيگيرن جي روزگار جو بھ نقصان ٿيندوآھي. فاطمھ مجيد وڌيڪ چيو تھ ھتي ماڻھن جي ذھنن ۾ وڌو ويو آھي تھ ڊيم ٺھندا تھ بجلي ٺھندي، تڏھن ملڪ جي بجلي جي ضرورت پوري ٿيندي، ڊيم جي ذريعي دريا جو پاڻي روڪينداسين ۽ تڏھن بجلي ٺھندي، ماحول دوست بجلي پيدا ڪرڻ جا طريقا استعمال نٿا ڪيا وڃن، ٿر ڪول ۽ ڊيمن تي بجلي ٺاھڻ تي ڌيان ڏنو ويندو آھي، اسان جي رياست کي اھي بجلي پيدا ڪرڻ جا طريقا ختم ڪرڻا پوندا، ۽ ماحول دوست بجلي پيدا ڪرڻ جا طريقا اختيار ڪرڻ گھرجن، فاطمھ مجيد وڌيڪ چيو تھ اليڪشن جي موسم آھي، ھاڻ ماڻھن کي آگاھي ڏيڻ گھرجي تھ اھي سياسي پارٽين کان مطالبو ڪن تھ تمر جي وڻ جو تحفظ پنھنجي منشور جو حصو بڻائين. طارق اليگزينڊر قيصر چيو تھ تمر جو وڻ ۽ اسان جا ٻيٽ ھن وقت وڏي خطري ۾ آھن…