پاڪستان ۽ افغانستان: مفاهمت، سلامتي ۽ قومي وقار جو مستقبل..!

غلام مصطفيٰ جمالي

پاڪستان ۽ افغانستان: مفاهمت، سلامتي ۽ قومي وقار جو مستقبل..!

پاڪستان جي موجوده جغرافيائي، سياسي ۽ سماجي حيثيت هڪ اهڙي حساس سنگ ميل تي پهچي آهي، جتي امن ۽ مفاهمت جي ضرورت صرف نظرياتي سطح تي نه، پر عملي حيات ۾ هڪ حياتي اهميت وارو جز بڻجي چڪي آهي. تاريخ ۾ ڪيترائي ڀيرا ڏٺو ويو آهي ته پاڪستان پنهنجي قومي وقار، عوام جي حفاظت، ۽ سرحدن جي تحفظ لاءِ لازمي قدم کڻندو رهيو آهي، پر خطي ۾ غير يقيني حالتون، سرحد پار حملن ۽ غيرقانوني سرگرمين جا خطرا هميشه قائم رهيا آهن. افغان طالبان پاران تازو جاري ڪيل مفاهمتي بيان، جنهن ۾ سراج الدین حقاني واضح ڪيو ته افغانستان ڪنهن به ملڪ لاءِ خطرو نه بڻجڻ چاهي ٿو ۽ سرحد پار حملن ۽ غيرقانوني سرگرمين کي روڪڻ لاءِ تعاون تي راضي آهي، پاڪستان لاءِ نه صرف امن جي لحاظ کان اهميت رکي ٿو، پر ان جي قومي حڪمت عملي لاءِ پڻ هڪ بنيادي نقطه نظر پيش ڪري ٿو. هي بيان، جيڪو سرحدن جي تحفظ، عدم مداخلت، ۽ تعميري تعاون تي زور ڏئي ٿو، ٻنهي ملڪن جي وچ ۾ اعتماد قائم ڪرڻ ۽ تعلقات کي نئين سر مضبوط ڪرڻ لاءِ هڪ مثبت قدم آهي. سراج الدین حقاني جي بيان مان واضح آهي ته افغان طالبان، عالمي برادري سان بداعتمادي ۽ غلط فهمن کي ختم ڪرڻ لاءِ سنجيده آهن ۽ خطي ۾ استحڪام قائم رکڻ ۾ دلچسپي رکن ٿا. پاڪستان لاءِ اها ڳالهه انتهائي اهم آهي، ڇاڪاڻ ته تاريخ ۾ ڪيترائي ڀيرا ثابت ٿيو آهي ته غير مستحڪم همسائيگي حالتن سان پاڪستان جي اندروني سلامتي متاثر ٿي آهي. سرحدي تحفظ، انساني جانن جي حفاظت، ۽ قومي وسيلن جي ضايع ٿيڻ کان بچاءُ لاءِ هر اهڙو قدم جيڪو امن ۽ مفاهمت جي عمل کي مضبوط ڪري، اسان جي قومي مفاد ۾ آهي. پاڪستان جي اهميت صرف پنهنجي فوجي قوت يا جغرافيائي حيثيت ۾ محدود ناهي، پر ان جي سياسي حڪمت عملي، عالمي تعلقات ۽ امن قائم رکڻ جي ڪوششن ۾ پڻ ظاهر ٿئي ٿي. افغانستان جهڙي اهم همسائيگي ملڪ سان تعلقات ۾ سنجيدگي ۽ افهام و تفهيم قائم ڪرڻ، پاڪستان جي قومي حيثيت ۽ وقار کي مستحڪم ڪرڻ لاءِ ضروري آهي. گذريل سالن ۾ سرحد پار دراندازي ۽ عسڪريت پسندن جا حملا پاڪستان جي امن، معيشتي استحڪام ۽ عوامي زندگي لاءِ خطرناڪ ثابت ٿيا آهن، ۽ انهن کي ختم ڪرڻ لاءِ ٻنهي ملڪن جي وچ ۾ مستقل ۽ تعميري تعاون لازمي آهي. افغان طالبان جي موجوده موقف ۾، جيڪو دوحہ معاهدي تحت اڳئين وعدن جي پابندي جاري رکڻ تي زور ڏئي ٿو، پاڪستان لاءِ هڪ شاندار موقعو پيدا ٿئي ٿو ته هو امن قائم رکڻ، سرحدن کي محفوظ ڪرڻ، ۽ پنهنجي قومي مفادن کي مضبوط ڪرڻ لاءِ عملي قدم کڻي. پاڪستان هميشه عالمي امن ۾ پنهنجو تعميري ڪردار ادا ڪندو رهيو آهي، ۽ افغانستان جهڙي اهم پاڙيسري ملڪ سان تعلقات ۾ توازن قائم رکڻ لاءِ هو مسلسل ڪوششون ڪري رهيو آهي. سرحدن تي موجود سلامتي نظام، فوجي ۽ سول ادارن جي گڏيل ڪوششون ۽ عوامي شعور پاڪستان جي طاقت جو مظاهرو ڪن ٿا، پر امن صرف فوجي طاقت سان قائم نه ٿي رهي. اهو حڪمت عملي، سفارتي رابطن، ۽ سياسي بصيرت سان وڌيڪ مستحڪم ٿئي ٿو. افغان طالبان پاران جاري ڪيل بيان مان ظاهر آهي ته هو تعميري ۽ مفاهمتي تعلقات قائم ڪرڻ ۾ سنجيده آهن، ۽ اهو پاڪستان لاءِ هڪ نادر موقعو آهي جيڪو ضايع نه ٿيڻ گهرجي. تاريخي حوالن مطابق، پاڪستان ۽ افغانستان جا تعلقات هميشه حساس ۽ گهڻ رخا رهيا آهن. سرحد پار تحريڪ طالبان پاڪستان (ٽي ٽي پي) جي سرگرمين، افغان سرزمين جي عدم استحڪام، ۽ ٻاهرين مداخلتن سبب ٻنهي ملڪن ۾ اختلاف ۽ تناؤ پيدا ٿيا. ان پس منظر ۾، افغان طالبان پاران جاري ڪيل بيان هڪ مثبت قدم آهي، جيڪو اعتماد قائم ڪرڻ، تعاون وڌائڻ، ۽ سرحدن کي محفوظ ڪرڻ لاءِ اهميت رکي ٿو. سرحدي تحفظ جي حوالي سان، پاڪستان کي پنهنجي فوجي، سيڪيورٽي، ۽ سول ادارن جي وسيلا مڪمل طور تي استعمال ڪرڻ گهرجن، پر اهو پڻ ضروري آهي ته امن قائم رکڻ لاءِ مفاهمت ۽ خطي جي تعاون کي وڌيڪ اهميت ڏني وڃي. افغانستان سان مثبت تعلقات، مفاهمتي عمل جي تسلسل، ۽ عوامي شعور جي مضبوط ڪرڻ، پاڪستان جي قومي مفادن لاءِ نهايت اهم آهي. افغان طالبان پاران جاري ڪيل بيان ۾ واضح طور تي چيو ويو آهي ته افغانستان پنهنجي سرزمين کي ڪنهن به خارجي ملڪ خلاف استعمال ٿيڻ کان روڪڻ لاءِ سنجيده آهي، ۽ سرحدي تعاون وڌائڻ لاءِ تيار آهي. هي ڳالهه پاڪستان لاءِ نه صرف سلامتي جي لحاظ کان اهم آهي، پر خطي ۾ استحڪام قائم رکڻ ۾ پڻ اهم ڪردار ادا ڪري ٿي. پاڪستان جي قومي مفادن جي تحفظ لاءِ ضروري آهي ته سرحد پار دراندازي، عسڪريت پسندن جي سرگرمين ۽ غير يقيني حالتن کي ختم ڪرڻ لاءِ سڀني وسائل جو موثر استعمال ڪيو وڃي. پر امن قائم رکڻ لاءِ صرف فوجي عمل ڪافي ناهي، مفاهمت، تعاون، ۽ خطي جي رابطن کي پڻ بنيادي اهميت حاصل آهي. افغانستان سان تعميري تعلقات قائم رکڻ، مفاهمتي پيغام کي سنجيدگي سان وٺڻ، ۽ عوامي شعور کي مضبوط ڪرڻ، پاڪستان جي قومي مفاد ۾ آهي ۽ اهو ئي اسان جي سرزمين جي حفاظت، عوام جي خوشحالي ۽ قومي وقار کي برقرار رکڻ جو بهترين طريقو آهي. پاڪستان جي اهميت عالمي ۽ خطي سطح تي پڻ تسليم ٿيل آهي. اسان جو ملڪ نه رڳو جغرافيائي لحاظ کان اهم آهي، پر سياسي، معاشي ۽ ثقافتي نقطه نظر سان پڻ خطي ۾ هڪ اهم ڪردار ادا ڪري رهيو آهي. افغانستان جهڙي ملڪ سان مثبت ۽ تعميري تعلقات قائم رکڻ، نه صرف پاڪستان جي مفاد ۾ آهي، پر مجموعي خطي جي سلامتي ۽ استحڪام لاءِ پڻ لازمي آهي. ماضي جي تجربن مان سکندي، پاڪستان کي هميشه اهو يقين رکڻ گهرجي ته امن قائم رکڻ لاءِ مفاهمت، سفارتڪاري ۽ خطي جي تعاون کي ترجيح ڏني وڃي. افغانستان ۾ طالبان جي موقف مان ظاهر آهي ته هو مفاهمتي عمل کي ترجيح ڏين ٿا، ۽ پاڪستان لاءِ اها هڪ شاندار موقعو آهي ته هو سرحدي تحفظ، عوامي سلامتي ۽ قومي وقار کي مضبوط ڪري. سرحد پار دراندازي، عسڪريت پسندن جي سرگرمين ۽ غير يقيني حالتن کي ختم ڪرڻ لاءِ پاڪستان کي هر ممڪن وسيلا استعمال ڪرڻ گهرجن، پر اهو پڻ ياد رکڻ گهرجي ته امن قائم رکڻ لاءِ مفاهمت ۽ خطي جي تعاون کي اهميت ڏيڻ لازمي آهي. افغانستان سان تعميري تعلقات قائم رکڻ، مفاهمتي پيغام کي سنجيدگي سان وٺڻ ۽ عوامي شعور کي مضبوط ڪرڻ، پاڪستان جي قومي مفاد ۾ آهي ۽ اهو ئي اسان جي سرزمين جي حفاظت، عوام جي خوشحالي ۽ قومي وقار کي برقرار رکڻ جو بهترين طريقو آهي. آخر ۾، پاڪستان جو امن ۽ قومي وقار هر خطري کان مٿي آهي. افغانستان پاران جاري ڪيل مفاهمتي بيان، جيڪو سرحدي تحفظ، عدم مداخلت، ۽ تعميري تعاون تي زور ڏئي ٿو، پاڪستان لاءِ هڪ اهم پيغام آهي. افغانستان سان مفاهمتي تعلقات قائم ڪرڻ، سرحدن کي محفوظ رکڻ، ۽ خطي ۾ استحڪام آڻڻ، نه صرف اسان جي فوجي قوت ۽ سياسي حڪمت عملي جو امتحان آهي، پر اهو اسان جي قوم جي تاريخ، ثقافت، ۽ قومي اصولن جو پڻ عڪس آهي. پاڪستان هميشه امن، مفاهمت، ۽ قومي وقار جو علمبردار رهيو آهي، ۽ اڄ به اسان جي ذميواري آهي ته انهن اصولن تي عمل ڪندي پنهنجو ملڪ مضبوط، محفوظ، ۽ خوشحال بڻايون.