زندگيءَ جي هر تهذيب، هر مذهب ۽ هر انساني سماج ۾ ماءُ کي مرڪزي حيثيت حاصل رهي آهي. ماءُ فقط هڪ رشتو ناهي، پر اها وجود جي بقا، انسانيت جي تسلسل ۽ محبت جي اصل ماخذ آهي. ماءُ جي دعا سان تقديرون بدلجن ٿيون، ماءُ جي ڇانوَ ۾ زندگي محفوظ محسوس ٿئي ٿي ۽ ماءُ جي آغوش ۾ انسان پاڻ کي بي فڪر، بي خوف ۽ پرامن سمجهي ٿو. پر جڏهن اها ئي مقدس هستي پنهنجي ئي اولاد جي هٿان ظلم جو نشانو بڻجي، تڏهن صرف هڪ فرد نه ٿو مري، پر پوري انسانيت جو ضمير زخمي ٿي پوي ٿو.
سانگھڙ جي ڳوٺ ڪريم ڏنو وساڻ ۾ پيش آيل دل ڏڪائيندڙ واقعو، جتي هڪ ڪٺور دل پٽ پنهنجي پيرسن ماءُ کي بي دردي سان قتل ڪري ڇڏيو ۽ لاش ٽي ڏينهن تائين گهر ۾ لڪائي رکيو، سماج لاءِ هڪ اهڙو آئينو آهي جنهن ۾ اسان کي پنهنجو اصل چهرو نظر اچي رهيو آهي. اهو چهرو، جيڪو محبت بدران نفرت، احترام بدران وحشت ۽ شفقت بدران بي رحمي جي علامت بڻجي ويو آهي.
هي سانحو رڳو هڪ فوجداري ڪيس ناهي، بلڪه اهو سماجي، اخلاقي ۽ نفسياتي بحران جو عڪس آهي. اهڙي واقعي جي پسمنظر کي نظرانداز ڪرڻ، اسان کي مستقبل جي اڃا وڌيڪ خطرناڪ حالتن ڏانهن ڌڪي سگهي ٿو. سوال اهو ناهي ته قاتل ڪهڙي سزا جو حقدار آهي، پر سوال اهو آهي ته اهڙي سوچ ڪيئن جنم وٺي ٿي جو ماءُ جهڙي هستي کي دشمن سمجهي قتل ڪري سگهجي ٿو؟
اسان جو معاشرو آهستي آهستي اهڙي خطرناڪ رخ اختيار ڪري رهيو آهي، جتي رشتن جي تقدس جو تصور ختم ٿيندو پيو وڃي. گهر، جيڪو ڪنهن زماني ۾ محبت، امن ۽ تربيت جو مرڪز هوندو هو، هاڻي تڪرار، بدگماني ۽ نفرت جو ميدان بڻجندو پيو وڃي. والدين ۽ اولاد جي وچ ۾ قائم احترام، صبر ۽ برداشت جو رشتو هاڻي مطالبن، ضد ۽ خود غرضي ۾ تبديل ٿي چڪو آهي.
جديد دور جي تيز رفتاري، معاشي دٻاءُ، بيروزگاري، منشيات جو وڌندڙ استعمال ۽ اخلاقي تربيت جي کوٽ نوجوانن جي ذهنن کي اهڙي اونداهي طرف ڌڪي رهيو آهي، جتي احساس، همدردي ۽ انساني قدر غير ضروري شين جي فهرست ۾ شامل ٿين ٿا، ۽ طاقت، انا ۽ خود غرضي ئي زندگيءَ جا اهم اصول بڻجي وڃن ٿا. اهڙي ماحول ۾ پلجندڙ ذهن، نه ماءُ جي مامتا کي سمجهي سگهي ٿو ۽ نه ئي پيءُ جي محنت جي قدر کي محسوس ڪري سگهي ٿو.
سانگھڙ جو هي المناڪ واقعو اسان لاءِ هڪ سخت خبرداري آهي. اهو واقعو اسان کان سوال ڪري ٿو ته ڇا اسان پنهنجي اولاد جي صحيح تربيت ڪري رهيا آهيون؟ ڇا اسان کين صرف دنياوي ڪاميابين ڏانهن ڌڪي رهيا آهيون يا ساڻن گڏ انسانيت، احترام ۽ محبت جا قدر به منتقل ڪري رهيا آهيون؟ گهرن ۾ والدين جو رويو، تعليمي ادارن ۾ استاد جو ڪردار ۽ سماج ۾ مجموعي ماحول، سڀ گڏجي هڪ شخصيت جي تشڪيل ڪن ٿا. جيڪڏهن انهن ٽنهي محاذن تي اخلاقي زوال جاري رهيو، ته اهڙا سانحا رڳو سانگھڙ تائين محدود نه رهندا.
نفسياتي پهلو به هتي انتهائي اهم آهي. ڪيترائي نوجوان ذهني دٻاءُ، محرومين، احساسِ ڪمتري ۽ خانداني تڪرارن جي نتيجي ۾ اندر ئي اندر ٽٽندا رهن ٿا. جڏهن انهن کي ڳالهائڻ، ٻڌجڻ ۽ سمجهجڻ جو موقعو نه ملي ٿو، تڏهن اهي پنهنجو غصو ۽ بغاوت غلط رستن تي ظاهر ڪن ٿا. اهڙي ذهني بي ترتيبي، جيڪڏهن وقت سر سڃاتي ۽ علاج نه ڪئي وڃي، ته اها قاتلاڻي سوچ ۾ تبديل ٿي سگهي ٿي. ماءُ جو قتل به اهڙي ئي بيمار ذهنيت جي انتهائي خطرناڪ صورت آهي، جيڪا سماج جي صحت لاءِ هڪ وڏو سوال بڻجي بيٺي آهي.
اهڙن واقعن کان پوءِ صرف افسوس جا بيان، احتجاج ۽ ڪجهه ڏينهن جي شور شرابي سان معاملو ختم نه ٿو ٿي سگهي. اصل ضرورت هڪ سنجيده، گهڻ رخي ۽ مسلسل جدوجهد جي آهي. والدين کي گهرجي ته پنهنجي اولاد سان سختي بدران گفتگو جو طريقو اختيار ڪن، کين وقت ڏين، سندن مسئلا ٻڌن ۽ جذبات کي سمجهڻ جي ڪوشش ڪن. تعليمي ادارن کي به فقط نصابي تعليم تائين محدود نه رهڻ گهرجي، پر اخلاقي تربيت، برداشت، همدردي ۽ انساني قدرن کي به نصاب جو حصو بڻائڻ گهرجي.
ميڊيا، جنهن جو ڪردار راءِ عامه جي تعمير ۾ اهم آهي، ان کي به سنجيدگي سان پنهنجو فرض نڀائڻو پوندو. تشدد، نفرت ۽ سنسني خيزي کي وڌائڻ بدران محبت، امن ۽ انساني همدردي کي هٿي ڏيڻ گهرجي. ڇو ته جيڪو ڪجهه اسان روز ڏسون ٿا، ٻڌون ٿا ۽ پڙهون ٿا، اهو ئي آهستي آهستي اسان جي سوچ جو حصو بڻجي وڃي ٿو.
سماج جي ذميواري آهي ته اهڙن واقعن مان سبق حاصل ڪري. پاڙي، ڳوٺ ۽ شهر جي سطح تي به ماڻهن کي هڪ ٻئي سان رابطي ۾ رهڻ گهرجي. جيڪڏهن ڪنهن گهر ۾ تڪرار، بدسلوڪي يا غير معمولي رويو نظر اچي، ته ان طرف ڌيان ڏنو وڃي، خاموش تماشائي نه بڻيو وڃي. ڇو ته اڄ جيڪا لاپرواهي آهي، اها سڀاڻي ڪنهن وڏي سانحي جي صورت ۾ سامهون اچي سگهي ٿي.
ماءُ، جيڪا زندگيءَ جي پهرين استاد، پهرين دوست ۽ پهرين دعا آهي، ان جي عزت ۽ تحفظ يقيني بڻائڻ هر فرد، هر اداري ۽ هر رياست جي بنيادي ذميواري آهي. ماءُ جي قتل جو واقعو صرف قانوني جرم نه، پر اخلاقي ديواليپڻي جو کليل اظهار آهي. اهو اسان سڀني کان مطالبي ڪري ٿو ته اسين پنهنجي اندر جھاتي پايون، پنهنجي روين جو جائزو وٺون ۽ اهڙو سماج تعمير ڪرڻ لاءِ گڏجي ڪوشش ڪريون، جتي محبت، احترام ۽ انسانيت جي حڪمراني هجي.
آخر ۾ اهو چوڻ غلط نه ٿيندو ته سانگھڙ جو هي المناڪ سانحو اسان لاءِ هڪ جاڳرتا جو سڏ آهي. جيڪڏهن اسان اڄ به نه سنڀالياسون، نه سوچيوسون ۽ نه ئي پنهنجو رويو بدلايوسون، ته شايد سڀاڻي اهڙو ئي ڪو ٻيو واقعو ڪنهن ٻي گهٽي، ڪنهن ٻئي گهر ۽ ڪنهن ٻي ماءُ سان پيش اچي. ۽ تڏهن اسان جي خاموشي پڻ هڪ ڏوهه بڻجي ويندي.
ماءُ جو قتل رڳو هڪ لاش نه آهي، پر اهو انسانيت جي قبر تي وجھيل هڪ نئون ڪتبو آهي ــ جيڪو اسان کي سدائين ياد ڏياريندو رهندو ته جڏهن سماج مان محبت ختم ٿي وڃي، تڏهن رشتا به رت ۾ رڱجي وڃن ٿا.
0 تبصرے