قائدآباد جي خلدآباد جي هوائن ۾ ان ڏينهن ڪجهه ٻي رنگت هئي۔ وڻن جي ڇانوَ هيٺ رکيون ڪرسين، جيالن جي چهري تي فخر ۽ اکيون نمي سان ڀرجي ويل — اهو سڀ ڪجهه هڪ ئي پيغام ڏئي رهيو هو: هي پيپلز پارٽي آهي، جتي شهيدن کي ياد رکڻ عقيدت نه، پر روايت آهي۔
پاڪستان پيپلز پارٽي ملير جي اهتمام هيٺ ٿيندڙ تعزيتي جلسو رڳو هڪ تقريب نه هو، پر اهو وفا جي عهدي جي تجديد هو۔ هتي بينظير ڀٽو شهيد جي مسڪراهٽ جي ڇنڊ هئي، ذوالفقار علي ڀٽو جي جرئت جي خوشبو هئي، ۽ هر جيالي جي سينن ۾ انهن شهيدن جي ياد زنده هئي، جن آمريت جي اونداهين ۾ جمهوريت جا ڏيئا روشن ڪيا هئا۔
نثار احمد کهڙو جڏهن مائڪ تي آيو ته ماڳ تي سڪوت ڇانئجي ويو۔ هن جي لهجي ۾ سياست نه، پر عقيدت ڳالهائي رهي هئي۔ هن چيو: "شهيدن کي ياد رکڻ پيپلز پارٽي جي ميراث آهي، محترمه بينظير ڀٽو چيو هو ته شهادت اسان جو نصب العین آهي — ۽ اهو ئي اسان جي سڃاڻپ آهي۔" اهو جملو هال جي ڀتين سان ٽڪرائجي ڄڻ ماڻهن جي دلين ۾ لهندو ويو۔ سامعين ۾ موجود بزرگ ڪارڪنن جي اکين ۾ ماضي جا منظر تري آيا — جيلن جون ڪوٺڙيون، جلسن جا نعرا، ڪوڙن جا نشان، ۽ اهو ڏينهن جڏهن 18 آڪٽوبر تي بينظير جي قافلي تي بم وسايا ويا هئا۔
راجا عبدالرزاق بلوچ پنهنجي تقرير ۾ اهو ئي لهجو اختيار ڪيو جيڪو صرف هڪ سچو جيالو ئي اختيار ڪري سگهي ٿو — فخر سان ڀرپور، پر درد سان ڳاڙهو۔ هن چيو: "شهيدن کي ياد رکڻ جي روايت صرف پيپلز پارٽي وٽ آهي، ڇوتہ اسان قربانين سان تاريخ لکي آهي۔"
هي بلڪل سچ آهي۔ جيڪڏهن هن ملڪ جي سياسي تاريخ ڪنهن پنهنجي رت سان لکي آهي ته اها پيپلز پارٽي آهي۔ رؤف ناگوري جڏهن 550 ڪارڪنن جي شهادتن جو ذڪر ڪيو ته ماحول ۾ هڪ لمحو اهڙو آيو، ڄڻ سڀ دل ڪنهن اڻ ڄاتل غم سان ڳرا ٿي ويا هجن۔
ان سڪوت کي وزيراعليٰ سنڌ جي خاص معاون محمد سليم بلوچ جي آواز ٽوڙيو: "اسان جي پارٽي اها واحد جماعت آهي جنهن جا اڳواڻ عوام ۽ وطن لاءِ پنهنجون جانيون قربان ڪيون — اهي شهيد زنده آهن، ۽ اهي ئي اسان جي طاقت آهن۔"هن جي ڳالهه سان سڄي هال ۾ نعرو گونجي اٿيو: "شهيد زنده آهن!"
صوبائي وزير شاهينه شير علي پنهنجي خطاب ۾ چيو ته هاڻي وقت اچي ويو آهي ته جيالا بلاول ڀٽو زرداري کي وزيراعظم بڻائڻ لاءِ ميدان ۾ نڪرن — اهو جملو ڄڻ ڪارڪنن لاءِ نئين صبح جو پيغام بڻجي ويو۔
آخر ۾ جڏهن اجتماعي دعا ڪئي ويئي، ته سڄي هال ۾ اڱوٺن تي ڳوڙها، دلين ۾ محبت ۽ هوائن ۾ عقيدت جي خوشبو پکڙجي ويئي۔ شهيدن جي نالي تي جهڪيل مٿا، بلند هٿ، ۽ ڌڙڪندڙ دل — اهو منظر ڏسي لڳو ڄڻ احساس پئي چوي ته پيپلز پارٽي رڳو هڪ سياسي جماعت نه، پر هڪ جذبو، هڪ تاريخ ۽ هڪ عهدي جو نالو آهي۔ جلسو ته ختم ٿي ويو، پر ان جي روح اڄ به خلدآباد جي هوا ۾ موجود آهي۔ اها هوا، جيڪا شايد اڄ به چئي رهي آهي — "شهيد مرندا ناهن، اهي قومن جي رڳن ۾ هميشه زنده رهندا آهن۔"
0 تبصرے